suchadee1.jpg
UFABET PRESENT : มองอนาคตผ่านมุมกระจกหกด้าน

ศาสตร์ที่การเล่าเรื่องอยู่คู่มนุษยชาติตลอดมา พวกเราใช้อีกทั้งถ้อยคำ ความประพฤติภาพ และก็เสียง เพื่อติดต่อสื่อสารแล้วก็ส่งต่อเรื่องราวจากผู้ส่งสารไปยังผู้รับสารให้ครบได้ประสิทธิผล ถ้าหากในวันที่โลกหมุนเร็วไวด้วยเทคโนโลยี รวมทั้งผู้รับสารมีทางเลือกสำหรับการเสพเรื่องราวต่างๆล้นหลามกว่าก่อน หน้าที่ของสื่อหรือการเล่าเรื่องราวในต้นแบบ “สารคดี" ได้แปรไปหรือเปล่า รวมทั้งแบบอย่างหรือกรรมวิธีเล่าแบบไหนที่จะกับช่วงและก็ถูกใจผู้รับสารได้มากกว่า “สุชาดี มณีสกุล" ผู้สร้างรายการสารคดีมากมายประสิทธิภาพอย่างกระจกหกด้าน มานานกว่า 30 ปี บอกพวกเราว่า ไม่ว่าจะยังไง แก่นแท้ของสารคดีจะยังคงอยู่ที่การเคารพผู้ชมด้วยการส่งต่อเรื่องราวตามจริงโดยไม่วินิจฉัยแล้วก็การนำเสนอวิชาความรู้เพื่อมุ่งส่งเสริมความคิดความอ่านผู้ชม ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญสำหรับการประดิษฐ์สังคมเปี่ยมวิชาความรู้ถัดไปในอนาคต


ทราบว่าคุณสุชาดีทำงานด้านหนังสือพิมพ์มาก่อน จุดเปลี่ยนที่ทำให้มาผลิตสารคดีคืออะไร

ถ้าเกิดดูจากความก้าวหน้าของกระจกหกด้าน ซึ่งถ่ายทอดตอนต้นตอนวันที่ 1 ส.ค. ปี2526 ด้วยแรงผลักดันจากคำสั่งสอนของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พระพรหมรังสี) ที่เตือนให้ศิษยานุศิษย์ดูกระจกรอบด้านเพื่อบ่งบอกความเป็นจริงของชีวิต แล้วก็ปรับใช้มาเป็นสาระ 6 ข้างในรายการด้วยแล้ว สมัยนั้นรายการทีวีไทยโดยมากเป็นละคร หนังไทยหนังฝรั่ง ดนตรี รวมทั้งเพลง มีรายการสารคดีเพียงแต่ 7-8 รายการ รวมทั้งโดยมากเป็นของฝรั่งเอามาพากษ์ไทย สารคดีที่ทำโดยคนประเทศไทยมาตรฐานก็ยังต่ำ ทั้งๆที่มีนักทำสารคดีมีฝีมืออยู่หลายท่าน เมื่อมีความคิดเห็นว่านักผลิตรายการสารคดีดีๆในแผ่นดินนี้หาไม่ได้แล้วเชียวหรือ คณะทำงานกระจกหกด้านก็เลยเริ่มปักหมุดสารคดีทีวีที่ผลิตโดยชาวไทยขึ้นเป็นครั้งแรก


คนส่วนมากก่อนที่จะได้เลือกดำเนินการที่ตัวรัก บางครั้งก็อาจจะจำเป็นต้องเริ่มจากทำสิ่งอื่นๆ ก่อน บางครั้งก็อาจจะเป็นที่พวกเราเองเริ่มจากดำเนินงานหนังสือพิมพ์ทั้งที่มิได้เรียนในมหาวิทยาลัยมา พวกเรารักงานด้านสื่อ หน้าที่แถลงความจริงให้พลเมือง เป็นมีบทบาทแค่นำเสนอ จะไม่วิจารณ์ผู้ใดกันแน่ ไม่บ่งชัดว่าอันนี้ไม่ดีอันนี้น่าเลียนแบบ พวกเรามีบทบาทเสนอข้อพิสูจน์แล้วพลเมืองเป็นคนวินิจฉัย เพราะว่าพวกเราดำเนินงานไปพวกเราก็ได้ศึกษาไป อดีตออกบ้านนอกเอง ก็จะถามคนว่า “เป็นยังไงได้ดูก่อนยการไหม" เขาก็บอก “ดี ไม่ดูถูกดูแคลนผู้ชม" ความสัมพันธ์กับอาชีพสื่อมาตั้งแต่อายุยี่สิบจนถึงปัจจุบันนี้ทำให้พวกเรานับถือผู้ชม พวกเราเป็นรายการเดียวที่ไม่สอนผู้ชมเลยทั้งที่ข้อมูลพวกเรามากมาย มันก็ทวนกระแสบ่อยมาจนถึงคนทราบเลยว่า พวกเรานี่ข้อมูลถูก99.99 เปอร์เซ็นต์เลยนะ ก็สารภาพกันเรื่อยๆมา


ถ้าหน้าที่ของสารคดีคือนำการเสนอข้อเท็จจริงโดยไม่ตัดสิน สารคดีต่างกันกับการเสนอข่าวอย่างไร

สารคดีจะแบ่งเป็นสารคดีเชิงข่าวสาร สารคดีพีเรียด รวมทั้งสารคดีที่มีคนผิวดำเนินเรื่องมี 3 - 4 แบบเพียงเท่านั้น ฉะนั้นถ้าหากสมมุติว่ามันกำเนิดมีสารคดีเชิงข่าวสารหมายความว่าสารคดีมันจะต้องสำคัญกว่าข่าวสาร มันก็คือ ข่าวสารก็คือสิ่งที่เกิดขึ้นในทุกวัน จะสำคัญก็ได้ ไม่จำเป็นก็ได้ และจากนั้นก็จะเชิญจำก็ได้ ไม่ชักชวนจำก็ได้ แต่ว่าสารคดีนี่มันจะต้องเชื้อเชิญให้จำ นี่คิดเอาเอง ถูกผิดพวกเราก็ไม่ทราบนะ เป็นสัมภาษณ์ยาวไปเพราะเหตุไร ภาพซ้ำไปเพราะเหตุไร ดูแล้วยังไม่ต้องการที่จะไปมองซ้ำเลย ใช่ไหมค่ะ 20 วินาทีนี่มากไม่น้อยเลยทีเดียวนะ จำต้องไม่ให้ภาพเกิน 3 เทคนะ หน้าโผล่มานิดเดียวแล้วที่เหลือเป็นวอยซ์โอเวอร์ ใช้ภาพเป็นตัวเล่า หรือออกนิดหน่อยและเบรกในหนึ่งเรื่องไม่ให้ซ้ำ เป็นพวกเราเบื่อ พวกเราก็มีความรู้สึกว่าผู้ชมบางกรุ๊ปเขาก็เบื่อเช่นเดียวกัน อันนี้พวกเราเกลียด คุณคนฟังค่ะ คุณผู้ชมค่ะ นี่ นั้น โน่น นี่ ตรงนี้ ตรงโน้น ตรงนั้น จากอดีต นมนานกาเล โบราณ มันคำเดียวกันหมดก็เอาคำเดียวกันสิ สารคดีมันมีภาพให้มองอยู่แล้ว ที่โชคดีอีกอย่างบางครั้งก็อาจจะเป็นที่พวกเรามาจากกระบวนการทำหนังสือพิมพ์ ทำวิทยุมาแล้ว ทำละครที่ออกอากาศทางทีวีมาแล้ว ด้วยเหตุผลดังกล่าวพวกเรารู้ดีว่าสารคดีมันอยากอะไร พวกเราก็ประสมประสานเอามาเป็นศาสตร์ของกระบวนการทำสารคดี

suchadee3.jpg


คิดว่าแก่นที่ทำให้กระจกหกด้านมีเสน่ห์ต่างจากรายการสารคดีอื่นๆ คืออะไร

พวกเราสนิทสนม เป็นแสดงว่าพวกเราไม่เคยลบหลู่ดูหมิ่นผู้ชม อันนี้นี่กล่าวตลอดกับทุกคน ลบหลู่ดูหมิ่นผู้ชมเป็นไปสอนเขา มันคงจะแบบงั้นมันคงจะอย่างงี้ ไม่ดี การออกข้อคิดเห็นราวกับเป็นการไปบล็อกความนึกคิดเขา ราวกับเขาอาจมีความรู้สึกอยู่ว่า“เฮ้ยมันสองชั้น ที่คุณสอนมันไม่ใช่นี่หว่า" ให้เขาคิดเอง ไม่เคยเลยที่จะบอก “จะต้อง" น้อยมาก เว้นแต่ที่มันจะเป็นกฎ สมมุติพวกเราไปถ่ายอะไรบ้างที่อยู่ในพระราชวังมีกฎข้อตกลงมรรยาทว่า “จำต้อง" พวกเราก็ “จะต้อง" ไป แม้กระนั้นสุชาดีไม่มีคำว่า “จำเป็นต้อง" เด็ดขาด และก็บางครั้งอาจจะเป็นเนื่องจากว่าพวกเราประณีตบรรจงกับมัน ค่ะขา จ๊ะค่ะ ก็ไม่มี บทสัมภาษณ์ไม่ดีพวกเราก็ให้สัมภาษณ์ใหม่ ไม่ก็ตัดต่อใหม่ พูดเลอะเทอะก็ไม่เอา การที่ไม่ดูถูกเหยียดหยามผู้ชมนี้เป็นสิ่งสำคัญ


พวกเราจำต้องรู้จักถามให้มันเข้าเรื่อง รวมทั้งหลักสำคัญทั้งหลายแหล่ที่พวกเราถามก็จำเป็นต้องไม่ซ้ำกับบทนำเสนอ บางครั้งก็อาจจะเป็นสิ่งที่พวกเราหาข้อมูลมิได้เลยว่ามาจากไหน เนื่องจากว่าไม่มีหลักฐานเลย ก็จะต้องสัมภาษณ์ บางครั้งบอกกันกล้วยๆพวกเราไม่มีข้อมูลประเด็นนี้ การสัมภาษณ์ก็จะเป็นแหล่งข้อมูลเดียว พวกเราไม่ยินยอมนะ เป็นควรมีอย่างต่ำสามแหล่ง แต่ว่าต่อไปนี้ถ้าหากมันยังมีข้อมูลเดียวจะทำเช่นไร ก็ให้ผู้เสียสละสัมภาษณ์เป็นผู้ตอบ ไม่ถูกถูกอย่างไรสามัญชนก็มิได้ว่าพวกเราไม่ถูกหรือถูก เนื่องจากคนๆนั้นเป็นคนตอบ บางคราวพวกเราหาข้อมูลมิได้เลย แล้วคนท้องถิ่น ผู้เฒ่าผู้แก่ เขาตอบได้ ก็กล่าวว่าให้ช่วยกล่าวหน่อย จำนวนมากจะเป็นแบบนี้มากยิ่งกว่า แต่ว่าพวกเราไม่ปรักปรำมองเห็นพวกเราลงไป


พวกเราดึงเอาสิ่งที่ดีเยี่ยมที่สุดจากภาพยนตร์ที่มอง สารคดีที่มอง เอามาปรับใช้กับงานพวกเรามิได้จบมหาวิทยาลัย แหกกฎได้ ถูกใจสารคดีสนุกสนานๆก็ทำสนุกสนานๆพวกเราเปลี่ยนแปลงภาพบ่อยครั้ง ภาพงามมากมาย ภาพสะอาด ต่อให้เวลาพวกเราจะยืมมือใครซักคนจับอะไร คุณไปตัดเล็บแคะขี้เล็บออกให้หมดนะ ไม่ใช่แหม สารคดีขาเสียจนถึงมองเห็นขี้เล็บดำจริงๆ พวกเรามีดูแลให้สะอาดตา ufabet เป็นพวกเราบากบั่นทำสิ่งที่ยอดเยี่ยม เสมือนพวกเรารับประทานอะไรก็ให้ผู้อื่นเขารับประทานอย่างงั้น ด้วยเหตุดังกล่าวพวกเราถูกใจเสพนี้ พวกเราก็ต้องการให้ผู้ชมเนี่ยเสพที่ตรงนี้เสมือนพวกเรา บังเอิญความอร่อยของพวกเรามันไปตรงกับความอร่อยของคนเยอะมากมายมั้ง คนถึงมองพวกเรา จริงๆพวกเรากระจายเสียงมา 30 กว่าปี ทำมาเป็นปริมาณหมื่นๆตอน บอกได้เลยว่าแทบทำมาแล้วทุกเรื่อง มันก็เลยยากในการหนีตนเอง พวกเรามิได้เปรียบเทียบกับรายการสารคดีอื่นๆที่เกิดขึ้นมาเยอะแยะในขณะนี้นะ แม้กระนั้นพวกเราเปรียบเทียบกับตนเอง


อย่างตนเองตอนอายุหกสิบก็มีความคิดว่าคงจะทวนวิชาความรู้เก่าๆเลยไปสมัครสำหรับเข้าเรียนที่บริติชเคาน์สิลจากชั้นแรก เรียนทั้งหมดทั้งปวง 6 ปี ทุกหลักสูตรที่เขามี ได้เรียนประเด็นการเขียน พวกเราก็คิด “โอ้โห ราวกับพวกเราเลย" เป็นขั้นตอนการเขียนเล่าทั้งหลายแหล่มันก็เป็นกฎเหล็กของงานประพันธ์เป็น what when why who where how หรือ 5 W 1 H และก็สารคดีจำต้องเขียนกแบบมี introduction มี body และมีconclusion ในส่วนbody คุณไม่มีสิทธิ์ที่จะไปเสนอแนะอะไรคนใดกันหรือไปฟันธงอะไรบ้างในนั้น เลยเป็นจะมีเพียงแค่ข้อมูลรองรับ ซึ่งนี่ก็เป็นสิ่งที่พวกเราเรียนตอนเด็กๆสมัยปัจจุบันนี้จะมาเขียนอะไรให้มันวิลิศมาหรามันก็หนีไม่พ้นเหล่านี้ พวกเราเองก็ไม่ถึงขั้นเป๊ะเชะหรอกนะ แม้กระนั้นอย่าให้ผู้ที่เขาเสพสารพวกเราดูแล้วรู้สึกเบื่อใช้สำนึก ใช้ประสบการณ์นี่แหละ เขากล่าวว่า พวกเราอ่านมากมาย คุยมากมาย พินิจพิจารณามากมาย พวกเราก็เอ้อ บางครั้งอาจจะใช่ แต่ว่าพวกเราก็มิได้ยโสโอหังลืมตัวอะไร ทำไปตามสิ่งที่น่าจะทำ


หลายท่านเติบโตมากับความก้าวหน้าของกระจกหกด้าน บางบุคคลกล่าวว่ามองตั้งแต่เด็กจนกระทั่งโตและก็รู้จักดีกับรายการมานานตั้งแต่ไตเติลจนกระทั่งผู้พูดบรรยาย กระบวนการทำสารคดีให้คนทุกเพศทุกวัยดูก็เลยเกิดเรื่องที่ไม่ง่ายนัก แล้วเพียงพออยู่มาหลายสิบปี ก็เสมือนมีคนตอกย้ำซ้ำเติมแล้วว่าเธอใช้ได้แล้ว พวกเรามาทำผิดพวกเราก็อายตนเอง ทุกๆวันนี้ที่ไม่ถึงกับขนาดกลัวแม้กระนั้นพวกเราก็หวั่นหวาดอยู่เป็นการหนีตนเอง พวกเราจะต้องหนีตนเองอยู่ตลอดระยะเวลา ไม่ใช่ย่ำคงที่ และจากนั้นก็ข้อเสียมีเอาไว้ปรับปรุง มิได้มีไว้แก้ตัว

suchadee2.jpg


ความท้าทายของการทำงานสารคดีในปัจจุบันคืออะไร ส่วนตัวมองอนาคตของงานสารคดีไว้อย่างไร

เวลานี้พวกเรามีหนทางโทรทัศน์ดิจิตัลเพิ่มเข้ามาเป็นลู่ทางของผู้ชมเยอะขึ้นเรื่อยๆ การแข่งขันชิงชัยสูงมากขึ้น มีการซื้อตัวพนักงานด้วยแนวทางต่างๆการลดราคาค่าใช้จ่ายในการโฆษณาประชาสัมพันธ์ ก็สารภาพว่ามีผลเสียกับรายการอยู่บ้าง แม้กระทั้งรายการจำพวกข่าวสารยังมีลัษณะทิศทางที่จะทำเป็นสกู๊ปสั้นแบบสารคดีเชิงข่าวสาร มีภูมิหลังที่ไปที่มารวมทั้งข้อความสำคัญปัญหาที่ต้องการเสนอ นอกจากนั้นรายการสารคดีสั้นก็ได้รับความพอใจผลิตกันอย่างมากมาย เนื่องจากว่าเป็นที่ชื่นชอบของผู้ที่ได้การสนับสนุนรายการ ซึ่งพูดได้ว่า สังคมที่วิชาความรู้คู่สติปัญญาจะเกิดขึ้น จากที่พวกเรามุ่งหมายมาตั้งแต่เริ่มทำรายการสารคดีกระจกหกด้านเมื่อ 30 กว่าปีกลาย


กระจกหกด้านเองมีการปรับปรุงเปลี่ยนทุกปี พวกเราแพลนลานงานล่วงหน้าเป็นปี ปี2559 พวกเราจะมีสารคดีชุดใหม่ออกมา อย่างรายการกระจก (หกด้าน) บานใหม่ ซึ่งเริ่มมาได้ราวๆ 3 เดือน ก็เป็นความเริ่มของลูกชายคนเล็ก (คุณอลงค์มือ จุฬารัตน์) ซึ่งเป็นผู้อำนวยการฝายผลิต เพื่อตอบปัญหากรุ๊ปผู้ชมกรุ๊ปใหม่ที่อยากได้ความล้ำยุคลักษณะของรายการมีกลิ่นสารคดีต่างชาติที่ดำเนินเรื่องเร็วกระชับและก็สนุกสนาน ช่วงนี้ออนแอร์ไป 3 ตอนเป็นตอน ตำส้มฯ, เขยฝรั่งฯ และก็ ฟรีแลนซ์ฯ เสียงตอบรับดีเยี่ยมเนื่องจากว่าเป็นการฉีกแบบสารคดีกระจกหกข้างในทุกมิติ เป็นการดำเนินการของกลุ่มคนวัยหนุ่มสาวไฟแรงแบบใหม่ แม้กระนั้นเงินทุนออกจะสูงรวมทั้งใช้เวลาถ่ายทำมากมายบัดนี้วางเป้าว่าจะผลิตกระจายเสียงเดือนละ 2 ตอนก่อนเพื่อฟังเสียงสะท้อนกลับจากสังคม ก็มั่นใจว่าจะได้รับความพอใจจากคนรุ่นหลัง กับจังหวะของการปรับปรุงประเทศตามหลักการของรัฐบาลพอดิบพอดี


พวกเรายังคงใช้หนทางที่ใช้สำหรับการดึงคนรุ่นหลังอื่นๆใช้โซเชียลเน็ตเวิร์ก มีเว็บให้ผู้พึงพอใจสามารถติดตามการเคลื่อนที่ ตลอดจนดูก่อนยการย้อนไปพอดีkrajokhokdan.com, ufabet รวมทั้ง ufabet มีการทำวีซีดีในชื่อชุดต่างๆเช่น ดอกไม้ไทย กีฬาไทย วิถีไทย ให้สถานศึกษาและก็ผู้พึงพอใจในราคาถูก โดยตอนนี้วีซีดีได้รับความพอใจอย่างมากมาย แล้วก็วางเป้าว่าเมื่อไปสู่เออีซี จะทำวีซีดีสารคดีกระจกหกด้านเป็นภาษาอังกฤษ รวมทั้งอีกหนทางอยู่ในระหว่างการปรึกษากับสถานที่พิมพ์ เป็นการออกพ็อกเก็ตบุ๊กกระจกหกด้าน ซึ่งเป็นการคัดสรรสารคดีที่ถ่ายทอดไปแล้วมาเรียบเรียง


พวกเราต้องการให้เผยแพร่งานเชิงสารคดีออกไปให้กว้างใหญ่ เนื่องจากว่าถ้าเกิดเด็กไทยได้มองมากมายๆแล้วได้โอกาสช่วยประเทศ ทำให้เขาคิดดีปฏิบัติดีแทนที่จะไปคิดอะไรที่แปลกๆไม่ค่อยดีก็จะดี เวลานี้พวกเราอ่านหนังสือพิมพ์และจากนั้นก็ปลง ทำผิดทุกสิ่งที่กีดขวาง ฆ่าเขาตายก็แค่ขออโหสิ ชอบธรรมเนียมตำรวจให้มาขออโหสิ ไม่สำนึกเลยว่าได้ฆ่าคนหนึ่งคนไป หรือไม่ก็กิริยาท่าทางอะไรต่างๆซึ่งการที่พวกเราขึ้นไปนั่ง ไปบนรถเมล์หรือรถไฟฟ้าในที่ชุมชนคุณพูดโทรศัพท์แกๆข้าๆบิดามารดาเอ็ง ไหมบางคราวก็จีบทางโทรคำศัพท์ มันไม่ใช่ พวกเราก็ไม่เคยรู้จะทำเช่นไรนะ ด้วยเหตุดังกล่าวรายการของพวกเราก็บางทีก็อาจจะช่วยได้บ้างไม่มากมายก็น้อย พอเพียงสรุปแล้ว พวกเราจะใส่ลงไปแบบหัวข้อนี้นิดประเด็นนี้หน่อย ถ้าหากคนใดกันมีดวงตามองเห็นธรรมเพียงพอจะสะกิดให้เขาแก้ตัวได้ พวกเราก็โอเค ได้มีคุณประโยชน์กับสังคมไม่ใช่ว่าอยู่ไปวันๆเป็นมารสังคม ซึ่งมันจำต้องทรหดอดทน และก็กล่าวโทษถูกให้กับงาน และก็มีอุดมการณ์ สมมุติหากเผื่อรัฐบาลรณรงค์ให้กระทรวงเรียนรู้รื้อฟื้นได้ผลการเล่าเรียนดีมากยิ่งกว่าที่เป็นขณะนี้ แล้วเสร็จขึ้นมาเมื่อไร คนก็จะคิดเป็นแล้ว เฉลี่ยวฉลาดขึ้น ถ้าหากฉลาดหลักแหลมขึ้นแล้ว เขาก็จะไขว่คว้าหาของดีๆมาดูเอง


ในที่สุดทุกๆสิ่งทุกๆอย่างมันก็อยู่ที่พวกเราเลือก เลือกคุยกับคน เลือกเสพวิชาความรู้ ก็อยู่ที่จะรักตนเองมากน้อยแค่ไหน ถ้าหากเลือกอะไรที่ไร้สาระต่อตัวเอง มันก็หมายความว่าจริงๆเขาไม่รักตนเองแม้กระนั้นเขาไม่รู้ตัว